Document ‘Eigen veiligheid in perspectief’

Beste collega,

In de bijlage vindt u het document ‘Eigen veiligheid in perspectief’, dat is geschreven vanuit het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) in samenwerking met de Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen (GAGS) van de GGD.
Dit document geeft uitleg over de (beperkte) risico’s voor medische hulpverleners tijdens behandeling (en decontaminatie) van een chemisch of radioactief besmette patiënt. Het is geschreven omdat uit meldingen aan het NVIC en aan de GAGS blijkt dat de bezorgdheid bij behandelaars van besmette patiënten de laatste jaren toeneemt. Een overschatting van de risico’s van secundaire blootstelling heeft in enkele situaties geleid tot het nemen van buitenproportionele maatregelen, zoals directe ontruiming van de Spoedeisende Hulp. Dit leidt niet alleen tot verstoring van zorg aan andere patiënten maar ook tot onnodige kosten. Daarnaast zou angst en ongerustheid kunnen leiden tot vertraging in het verlenen van spoedeisende zorg aan acuut zieke patiënten wanneer hulpverleners een patiënt niet zonder uitgebreide persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) durven te benaderen.

Ongerustheid over de eigen veiligheid van zorgverleners is echter onnodig. Een chemisch of radioactief besmette patiënt levert geen groot risico op voor medische hulpverleners. In uitzonderlijke omstandigheden (bijv. uitzetten van ventilatie in een ruimte of uitdampen van chemische stof uit braaksel) zijn milde en reversibele gezondheidseffecten gemeld. Standaard PBM (waaronder schort en handschoenen) voorkomen direct huidcontact en kunnen blootstelling aan een gevaarlijke stof grotendeels voorkomen. Het beperkte risico voor de hulpverlener door secundaire blootstelling is nooit een reden om levensreddende zorg uit te stellen.

De informatie in dit document kan worden gebruikt bij het opstellen van protocollen en bij het verzorgen van bij- en nascholing aan medische hulpverleners. Secundaire blootstelling van hulpverleners is in de praktijk vaak een onderbelicht onderwerp. Voor een acute situatie is de belangrijkste informatie ook samengevat in factsheets, die als bijlagen in het document zijn toegevoegd, maar die ook beschikbaar zijn op www.vergiftigingen.info (zoek op ‘factsheet’). Daarnaast zijn voor overleg het NVIC (088 755 8000) en de GAGS (te alarmeren via de Meldkamer ambulancezorg (MKA) van de betreffende regio) altijd 24/7 bereikbaar.
Over dit onderwerp heeft het NVIC ook een review artikel gepubliceerd (open access) in Clinical Toxicology.

Met vriendelijke groet,

Femke Gresnigt

Voorzitter sectie toxicologie, NVSHA

SEH-arts, OLVG

Medische achterwacht intoxicaties, NVIC